22 Temmuz 2021 Perşembe

Türkiye İçin Hangi Fikri Yıkalım? / Gökhan Şen / 2021 / kitap özeti

Ekonomi - Sanayi - Tarım - Eğitim - Bilim - Kadın - Tarih - Kültür ana başlıklarında 39 aydının görüşleri derlenmiş.

Gökhan Şen: Parçalara değil bütüne (holistik) bakmalıyız. Değişimi görmek zorundayız. Geride bırakılmışlık duygusundan sakınmalıyız. AB referans olma niteliğini kaybediyor. Post-Truth dönemindeyiz; gerçeklerden ziyade duygulara hitap ediliyor. Türkiye' de GINI Katsayısına göre ölçülen eşitsizlik artıyor. Orta Gelir Tuzağındayız. Üretebiliyoruz ama katma değer yaratamıyoruz. Eğitimie OECD ortalamasının üzerinde kaynak ayırdık ama STEM (Science Technology Engineering Mathematics) yoğunlaşamadık. PISA sonuçlarına göre "okuduğumuz anlayamıyoruz". Borçluluk tavan yaptı, kamu-özel borçları GSMH nın %70 ine ulaştı. 65+ nüfusun payı 2014 de %8 di, 2080 de %25 tahmin ediliyor, yaşlanıyoruz, sosyal güvenlik sistemi zorlanacak.

EKONOMİ

Mahfi Eğilmez: Büyüklerimiz daha iyi bilMEYEBİLİR. Faiz konusunda dini takıntılardan kurtulmalıyız. Filanca kişi her zaman doğru söyleMEYEBİLİR. Önyargıları bırakmalıyız.

Refet Gürkaynak: "Biz bize benzeriz" -  aslında o kadar da biricik değiliz! Değişim kolay değil, azmetmeliyiz.

Ali Hakan Kara: "Bize büyüme lazım, enflasyonla yaşarız" düşüncesi doğru değil. Enflasyon belirsizliğe neden oluyor. Dış kaynak bulmak zorlaşıyor, piyasalar derinleşemediği için oynaklık artıyor. Para, maliye ve finans enstrümanları uyumlu ve güven yaratacak şekilde kullanılmalıdır. Fiyat istikrarı kritik önemdedir.

Doç. Dr. Hatice Karahan: Kadınların emek piyasasına katılımı sağlanmalıdır. Adil ücret ve olanaklar sunulmalıdır, Kadınların STEM konulu nitelik yükseltmesi yararlı olacaktır. Kadın konusunda toplumsal ve kurumsal zihniyet değişimi gerekiyor.

E. Murat Üçer: Büyüme için kredi veya üretkenlik artışı gerekiyor. Yaratıcı yıkıma izin vererek, bilgi üreterek, demokratikleşerek, kutuplaşmayarak başarabiliriz.

Prof. Dr. A. Erinç Yeldan: Göreceli üstünlükler artık geçerli değildir! Türkiye'de son elli yıllık dönemde 3 defa üretkenlik sıçraması olmuştur, sürdürülememiştir. Kazanan sektörleri desteklemek yerine, Devlet yeni kazanan sektörler ihdas etmelidir.

SANAYİ

Hamdi Akın: Sahiplik kavramı ykılıp ortaklık kavramına geçilmelidir; böylece sermaye ve farklı tecrübelere erişim kolaylaşır. İşi kuran sahipler de girişimci olarak yeni bir başlangıç yapacak zaman ve sermayeye ulaşırlar.

Erdal Aksoy: Geleneksel teşvik yaklaşımı yerine kalkınma modeli hikayesi yaratmalıyız. Stratejik Sanayi Ekosistemi (kümelenme)  ve Entegre Şehir Planlaması, Yönetişim (Governance) ve Mevzuat (Regulatory) Riski Yönetimi, Teşviklerin Hedef Kitlesinin ve Amacının Doğru Tanımlanması (maliyet düşürme yerine ölçek/teknoloji kazandırma), One-Stop-Shop Özelliği (Globaliazation' dan Islanization evrimi yaşanıyor, Tedarik Zinciri Adası oluşturmak isteniyor) üzerinde durulmalıdır.

Bülent Eczacıbaşı: Büyümek için dış borç şart DEĞİLDİR. Sanayi politikası gereklidir, etkinliği sağlanmalıdır. STEM odaklı eğitim geleceğe hazırlık için şarttır.

Abdurrahman Kaan: Gıdaya erişim, gıda güvenliği stratejik önem kazanıyor. Tarım hayvancılık geleneksel teşvik yaklaşımımız hatalıdır, güncellenmelidir, alan yerine verim ödüllendirilmelidir. Kooperatifleşme, girdilerde vergi kolaylığı, münavebeli ekim, bölgeler arası farkların gözetilmesi üzerinde durulmalıdır.

Steven Young: Ürün - Süreç - organizasyonel/pazarlama inovasyonu vardır. Üçünde de gelişme sağlanmalıdır. Inovasyon için eko-sistem kurulmalıdır.

Prof. Dr. Murat Yülek: Büyümenin kaynağı iç talep değil, ihracat olmalıdır. Borçlanarak diğer ülkelerin büyümelerini desteklemiş olursunuz.

TARIM

İrfan Donat:  Tarım - Sanayi - ArGe bir arada olunca etkileyici sonuç alınıyor. Tarımın kaybolan itibarı geri kazandırılmalıdır. Tarım profesyonel bir iş, ziraat bir meslek olmalıdır. Milli Güvenlik meselesidir.

Durmuş Döven: Türkiye artık kendi kendine yetemiyor, gelecek için planlı hazırlık yapılmalıdır. Mevcut şartlarda Holding ölçeğinde bile çiftçilik zorken, küçük çiftçiler için işler çok zordur.

Recep Konuk: Kooperatif iyi örgütlendiğinde üyeleri için girdi alımında pazarlık gücü kazanır, planlı ekim mümkün olur, pazarlamada dayanacak güce ulaşılır, makina-ekipman yatırımının üyeler arasında paylaşılması olası hale gelir, finansman olanaklarına erişim iyileşir, güncel ziraat-hayvancılık teknikleri için eğitim verilebilir.

Sencer Solakoğlu: Fasoncuyken düşük kar ve sürüm gayretine girersiniz, kendinizi tüketirsiniz. Ayrıca fasoncuyken az sayıda büyük müşteriyle çalışırsınız ve kapasitenizi dolu tutabilmek için müşteriye taviz veririsiniz. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası fiyat dalgalanmalarını azaltabilir, zirai sigorta yaygınlaştırılmalıdır.

Kubilay Özerkan: Atık ve kayıplar önemli boyuttadır, 49,2 milyon ton meyve sebzenin %25-40 ı ziyan oluyor, bunu önlemeliyiz. En büyük, en fazla, en çok yerine en iyi olmayı özendirmeliyiz. Planlı, koordineli, tutarlı olmalıyız.

Prof. Dr. Yaşar Uysal: Yoksulluk artarken gıda fiyatları daha önemli hale geliyor. Tam Tarım Sayımı yapılmalı, her ilin üniversitesindeki veterinerlik-ziraat bölümleri ilin istatistiklerinden sorumlu tutulmalı, sahaya gidiş özendirilmeli, Tarım Meslek Liseleri açılmalı, teşvikler verime dayandırılmalı, gıda hijyeni için laboratuvar yaygınlaştırılmalı, kooperatifçilik yüceltilmelidir.

Ali Ekber Yıldırım: Akdeniz Bölgesinin en yüksek bitki çeşitliliğine sahibiz. İthalatla başka ülkelerin çiftçilerini desteklemiş oluyoruz! Destekler verim esaslı olmalıdır. Havza modeli, uzun vadeli planlama gereklidir. Çiftçinin para kazanması halinde tersine göç olur, köyler bayındır hale gelir., ithalata gerek kalmaz.

EĞİTİM

Ufuk Akçiğit - Elif Özcan Tok: Bilimsel yayın üretimi 2000-2006 arası artmış ancak daha sonra yine düşmüştür. Köklü üniversiteler ve Vakıf Üniversiteleri diğerlerinin önündedir. Akademisyen ders yükü fazladır, araştırmaya zaman kalmıyor. Unvanlar ömürlüktür, Prof olduktan sonra üretkenlik düşüyor. Konferans katılımları yabancı işbirlikçiyle birlikte akademik yayın üretimini olumlu etkiliyor. Yeni üniversiteler açmak yerine akademik yayına odaklanmak daha yerinde olur.

Dr. Özgür Bolat: İhtiyaç odaklı eğitimden, ilgi odaklı eğitime geçilmelidir. Dersler konu-ünite yerine kavram odaklı olmalıdır. Öğrencilere düşünme-sorgulama-karşılaştırma-sentez becerileri kazandırılmalıdır.

Selçuk Pehlivanoğlu: Üniversite mezunlarında okuduğunu anlama becerimiz, Japonya' da lise mezunu olmayanların gerisindedir! Dünyada artık eğitimde kalite konuşuluyor. STEM odaklı eğitime geçmeliyiz. Ölçme ve değerlendirme sınavla elemek yerine, belirlenen eksiklerin giderilmesi için kullanılmalıdır.

BİLİM

Dr. Özgür Akın: Başkasının teknolojisini alma kolaycılığını bırakmalıyız, biz de yapabiliriz!

Orhan Bursalı: Ülke nüfusunun en yaratıcı, en yetenekli kısmı %2 civarındadır. Bu nüfusu ülkede tutmalıyız.

Prof. Dr. Celal Şengör: Türkiye'de laik olmak gereklidir, Din-Bilim her zaman uyumlu olmayabilir, bilimsel çizgide kalınmalıdır.

Dr. Umut Yıldız: Girişimcilik için ekosistem kurulmalıdır. Çocuk yaştaki merak duygusu canlı tutulmalıdır.

KADIN

Bekir Ağrıdır: KONDA anketlerine göre insanımız yeniliğe - değişikliğe dirençli değildir, karşı değildir. Liyakatten şaşılmamalıdır, vatandaşın beyanına itibar edilmelidir.

Cansen Başaran-Symes: Yeni yetenekler kazanmak, hızlı öğrenmek, uyum sağlamak her zamankinden daha önemlidir. Freelance ekonomisi büyüyecek, uzaktan çalışılacak, çalışanlar aidiyet duygusu arayacak, yaşam boyu öğrenme ihtiyaç haline gelecek, teknoloji değişen rollerle insanlara ilave sorumluluklar getirecektir. STEM odaklı eğitim zorunludur. Zariflik, zayıflık değildir.

Ümit Boyner: Toplumsal cinsiyet eşitliği bir kadın-erkek eşitliği meselesi değil; bir sürdürülebilir kalkınma, demokrasi, haklar, eşitlik ve insani gelişmişlik meselesidir.

Arzu Çerkezoğlu: İş hayatında kadın-erkek asimetrisi çok belirgindir, toplumsal cinsiyet eşitliği sağlanmalıdır.

Prof. Dr. Seyfettin Gürsel: Nüfus hızla yaşlanıyor. Bu durum çalışan kadın sayısı artırılarak ve planlı bir göç politikası izlenerek sönümlenmelidir. Verimlilik artışı gerekiyor.

Sanem Oktar: Çin mucizesinin önemli bir bileşeni kadınların işgücüne katılımıdır. Toplumsal cinsiyet eşitliği, çalışan kadına uygun düzenlemeler sağlanmalıdır.

TARİH

Osman Balcıgil: Tarihin anlaşılabilir ifadesi önemlidir ama yine de gerçekçi derinliği korunmalıdır.

Prof. Dr. İlber Ortaylı: Tarih erken yaşta edinilmesi gereken bir beceridir. Beraberinde coğrafya - kültür görgüsü de gerektirir. Lisan bilgisi kritik önemdedir. Tarih, mukayeseli okunmalıdır.

Doç. Dr. Emrah Safa Gürkan: Sonuçtan sebebe gelinmez. Antropoloji, coğrafya, sosyoloji, iktisat, siyaset, demografi, arkeoloji, psikoloji, dilbilim gibi alanlarla yakın etkileşimlidir. Karşılaştırma yapabilmek için sağlam arka plan gerekir.

KÜLTÜR

Uğur Batı: Cehalet bizde yayılıyor. Uyumsuz olmalıyız: kural bozacak cesareti olan, sorgulayan, alışmayan, pes etmeyen, umursayan olmalıyız. Cehaleti yıkmalıyız!

Vedat Milor: Gizlilik ve karanlığın yerini açıklık ve saydamlık almalıdır. 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder