Kuru gıda firmasında TOC Tamamlama Çözümü Vaka Çalışması

Bir kuru gıda firmasında Kısıtlar Teorisi Tamamlama çözümünü önce kavram olarak konuştuk. 

Daha sonra Leanpub üzerindeki ücretsiz Paradigmanın Neresindesiniz?, Orta Ölçekli Üretici/Marka İçin Yaşanmış Tamamlama Çözümü, Kısıtlar Yönetiminde Dağıtım Çözümü, Kısıtlar Yönetiminde Üretim Çözümü kitaplarımı incelediler. 

Kendi ERP yazılımlarını hazırlarken TOC kuralları için kendi tarzlarında bir algoritma oluşturdular.

Daha sonra bilimsel bir merak ile sahici bir saha çalışması yapmak istedik. Bir kaç tur alıştırma yaparak birbirimize alıştık, firmaya özel halleri deneyimledik. Hazır olduğumuzda Haziran ayı için seçilmiş bir mağazada seçilmiş 10 adet ürün için geleneksel kısıtlar teorisi yaklaşımıyla hareketli tamponlarla tamamlama çözümünü uyguladık. Karşılaştırma dönemimiz mevsimlik etkileri dışarıda bırakmak, gün sayısı nedeniyle oluşacak hesaplama hatalarından sakınmak, bayram vs özel gün etkilerinden arınmak üzere Haziran 2020 ayı oldu.

Ürünleri A01, A02, .... , A10 olarak isimlendireceğiz, İstanbul'un Avrupa yakasındaki bir mağazayı çalışacağız, bu 10 ürün dışındakiler mağaza müdürünün siparişine göre temin edilecektir. Merkez depomuz İstanbul Avrupa yakasındadır. Bu 10 ürün için iade yapılmayacaktır, mağazalar arası transfer olmayacaktır, gün aşırı sipariş verilecektir, siparişler asgari bir koli büyüklüğü kadar olacaktır.

Değerlendirmede Başarı Kriterlerimiz stok seviyesi, stok devir hızı, yatırımın geri dönüş hızı (ROI), servis seviyesi (yok satmaların miktarı) olacaktır.

2020 Haziran ayında 6094kg satış yapılmıştır. Satışlar ayrık adetler halinde değil, sürekli kg ağırlıklar halindedir. Satış tutarı 459.961 TL dir, yok satmalar firma tarafından 10.221 TL olarak raporlanmıştır, bu durumda servis seviyesi %97,7 olarak hesaplanır.

Temel zorluklar gün aşırı sipariş, asgari sipariş miktarı, iade yapılamayışıdır.

Bu tabloda dikkat çeken noktalar A08 ürününün zarar etmesi, A06 ürününün miktarda sadece %6 olmasına rağmen brüt karda %30 pay sahibi olmasıdır. Ürünler bütünü temsil edemiyor veya 10 ürün çok sığ oldu anlamına gelir.

Süreç başladığında firmadan her gece 21:00 de günlük satış - satınalma girişi - gün sonu stok bilgisi eposta ile gönderildi ve gün aşırı verilen kurallara uygun olarak satınalma siparişi epostayla cevaplandı. Beklentimiz stok seviyesinin azalması ve servis seviyesinin iyileşmesiydi.

A08 ürünü bir sene sonra hala zarar yazıyordu (fiyatı ayarlanmalı veya tezgahtan kaldırılmalı). A06 ürünü miktarda %7 ve brüt karda %20 paya sahipti. Satışlar miktar bazında  %24 düşmüş, ortalama stok %12 ile satışlardan daha az düşmüş. Sistem yok satmaları önlemek üzere stokları takviye etmek istemiştir. Bu ayki satış tutarı 517.786 TL (miktar azalıyor ama tutar artıyor!) ve yok satmalar 47 TL rapor edilmiştir, servis seviyesi %99,9 hesaplanır.

Stok devir hızı 6,3 ten 5,4 e düşmüş görünüyor; aslında 2020 Haziranda düşük stok seviyeleri yok satmalara neden oluyorken diğer yandan stok devir hızını yüksek gösteriyordu. Tek bir kritere bakarsak aldanıyoruz.

Benzer şekilde ROI lere bakıldığında ürün bazında çoğunun iyileştiği görülür ancak toplama bakıldığında %67 den %58 e düştüğü söylenebilir. Bu da A0 benzeri temsil kabiliyeti olmayan ve ana eğilimi çarpıtacak karakterdeki kayıtlardan kaynaklanıyor. Çözümü seçilen ürün sayısını artırmaktır.

Yazının başında A06 ürününün 1 Ocaktan 30 Haziaran'a kadar olan satış - stok - tampon hareketleri gösterilmiştir. 

Bu ürünlerde min-max kuralı yoktur, emniyet stoku yoktur, satış tahmini yapılmamıştır, Ekonomik Sipariş Miktarı kullanılmamıştır. 

Yanda A02 ürününün yıl boyunca stok hareketlerini görebilirsiniz.

Firmayla yeni deneyimiz bir mağazanın tamamında ürün seçimi - stok yönetimi için olacaktır. Mağazanın muhasebe-finansman nezdindeki performansını iyileştirmeyi hedefleyeceğiz.

Çabamız Kısıtlar Teorisi kavramlarının ülkemiz endüstrisinde konuşulur hale getirilmesidir. Bize göre "memleket meselesidir".