- İsrail
- dünyada en yüksek mühendis konsantrasyonu, en yüksek ArGe harcaması (milli gelirdeki pay) yapan ülke.
- 2008 de İsrail’ deki risk sermayesi yatırımları ABD’ nin 2,5 katı, Avrupa’nın 30 katı, Çin’in 80 katı, Hindistan’ın 350 katıydı.
- ABD’ den sonra NASDAQ kayıtlı en fazla şirket İsrail’den çıkıyor.
- 1995 ten bugüne yıllık ekonomik büyümesi OECD ortalamasının üzerinde.
- İsrail’deki demografide 70 ten fazla etnik köken var; dil, kültür, eğitim, tarih birlikteliği yok
- Suyun geri dönüşümü teknolojisinde dünya lideri
- Nükleer patent üretiminde dünya onuncusu
- Politikalar
- Büyümenin motoru teknolojik yenilikçilik
- Askerlik hayat tarzı, milli yetenek envanteri olmuş
- Eğitime önem verilmiş, çok-fonksiyonlu uzmanlık ve esneklik yüceltilmiş
- Başlangıçta devlet alt yapı için öncülük etmiş, sosyalist başlangıç var, tarım ilk öncelik olmuş
- Sonrasında Yozma adında risk sermayesine dayalı bir politika izlenmiş
- Risk sermayesi davet ediliyor, yatırımın yarısı kadar da devlet para yatırıyor
- ArGe faaliyetleri İsrail’e getrilmeye çalışılmış
- Pazarlamalar ABD de kalmış, İsrail’ liler ABD ye giderek bu vesileyle pazarlama öğrenmişler
- Finansmana da teşvik verilmiş ve böylece ileri teknoloji dışındaki yetişmiş İsrail’li personel de İsrail’ e dönüş fırsatı bulmuş
- Göçmenlere büyük değer verilmiş
- Yahudilere vatan yaratılmış, eğitimli Ruslar ilk devinimi sağlamış
- Göçmenlerin kaybedecekleri bir şey kalmamış, kazanmaktan başka seçenekleri yok
- ABD ve diğerlerinin aksine İsrail hemen pasaport vermiş, yerleşme hakkı vermiş, İbranice öğretmiş, asgari geçimlerini sağlamış
- Diaspora ile tersine beyin göçünü özendirmiş
- Kültür
- Hata yapmak dünyanın sonu değil, sistem hata yapanları tekrar ekonomiye kazandırıyor, ders alındığı sürece hata yapmaktan korkmuyorlar
- Sorgulayan anlayış standart tavır. İki İsrailli varsa üç fikir vardır!
- Eğer yapmak istediğinize yeterince direnç gösterilmediyse yapacağınız değişim yeterince radikal değildir..
- Resmi olmayan bir ilişki ağı var, ilk isimlerle sesleniyorlar, rahatça eleştirebiliyorlar
- Kapalı bir zümre olması itibariyle herkes, herkesi tanıyor. Kötü bir iş yaptığında saklanabilecek yer yok!
- Esneklik, kurallara aykırılık, sorgulama gelenekselleşmiş, bunlar yaratıcılığı güçlendiriyor
- Yaratıcılığın en güçlü olduğu ortamlar “kaosun sınırındakilerdir”.
- Yahudi düşmanlığı nedeniyle kültürel bir “hayatta kalma” dürtüsü gelişmiş
- Ne iş yapıyorsan en iyisi olmalısın ki sana dokunamasınlar
- İsrail’ de başarı milli ve dini gurur kaynağı haline gelmiş
- İsrail’de daha devletin ilk aşamalarında dahi üniversiteye önem verilmiş
- İsrail üniversiteleri teknik branşlarda ABD dışında en çok tercih edilen ikinci konumda
- OECD kayıtlarına göre %45 üniversite mezunu oranıyla ilk sıralarda
- IMD rekabet kitapçığına göre “üniversite eğitiminin rekabetçi piyasa şartlarına uygunluğu” kriterine göre İsrail 60 ülke arasında ikinci sırada
- İsrail’deki 8 üniversite ve 27 kolejin dördü küresel ilk 150 üniversite içinde ve yedisi Asya-Pasifikteki ilk 100 üniversite içinde
- İsrail üniversiteleri akademik fikirlerin iş sonuçlarına dönüşmesinde de dünya lideri
- Askerlik kültürün içine işlemiş,
- kızlara-erkeklere zorunlu, uzun süreli. Gelişmiş ülkelerde 18 ay üzeri askerlik hizmetini zorunlu tutan üç ülke var: İsrail, Kore, Singapur
- Subay-er oranı ABD de 1:5, İsrail’de 1:9. Nüfusun azlığı önemli kısıt, yedekler ordunun bel kemiği
- Yedekler senede asgari bir hafta orduya geri çağrılıyor. Senede bir hafta tekrar bir araya geldiklerinde “networking” de sağlanıyor
- Gençler üniversiteden önce muharip ordu görevi yapıyor
- Ölüm-kalım kararı, Timin can güvenliği
- Ne pahasına olursa olsun görevi tamamlama, mazeret yok
- Milyon dolarlık askeri teçhizatın sorumluluğu
- Liderlik, karşılıklı güven, sorgulama, insiyatif, kriz yönetimi
- Bu zorlu dönemden çıkınca ferahlamak üzere dünyayı geziyorlar
- Çok sık seyahat ediyorlar. Fiilen yapılan izolasyona inat dünyada boy gösteriyorlar
- Kültürel zenginlik, farklı bakış açıları, olası fırsatlar, yerel Musevi nüfusla temas
- İzolasyon aynı zamanda internet, bilgisayar, telekominaksayona doğal bir yönlenme getirmiş
- Bu konuda çalışırken fiziki sınırların, vizelerin, yasakların sınırlaması kalkıyor
- Arap izolasyonu nedeniyle uzak piyasalara ihracat gereksinimi var, navlundan sakınmak için bilgi teknolojileri çok iyi bir alternatif..
- Sivildeki rolün orduda önemi yok, mozaik oluşuyor, farklı etnik kökendekilerle iletişimi öğreniyor
- Askerler rütbeyle değil, neyde iyi olduklarıyla ayrışıyor. Liderlik nosyonu kritik önemde
- Askerdeyken yaptıklarının veya yapmadıklarının sorumluluğunu almayı, mazeretsiz yaşamayı öğreniyor
- Ordunun değişik birimleri değişik niteliklere hitap ediyor
- Psikolojik testler, mülakat, tıbbi değerlendirme, yetenek belirleme testleri içeren bir günlük seçmeler ile ülkenin genç nüfusunun taraması ve kaydı da sağlanıyor
- Her katılımcıya psikometrik değerlendirme sonucu ve buna uygun alternatifler anlatılıyor
- Elit birimlere ilgi duyanlar ilave testlere alınıyor
- Eğitimde birlikte olanlar görevde veya yedekte ayrımı olmadan aynı timde yer alıyor, ikinci bir aile ortamı yaratılıyor, kader birliği sağlanıyor
- Sivil hayata geçildiğinde işverenler ordunun sınav sonuçlarına ulaşabiliyor, çok önemli bir etken olarak kabul görüyor, askeri geçmiş, özgeçmişin en önemli kısmı..
- 8200 elit birimin mezunlar kulübü nostaljik anılar yerine geleceğe dönük networking fırsatını amaçlıyor. Başarılı mezunlar kendileri ve firmaları hakkında sunumlar yapıyorlar
- Hava kuvvetleri ve komandonun seçim şartları ve eğitimi çok ağır. Bunların mezun kulüpleri doğal olarak daha etkin.
- Talpiot adı verilen birim bu seçkinlerin kaymağı, teknolojik yeniliğe odaklı.
- Her sene lise çağındaki çocuklar sınava davet ediliyor, matematik-fizik ağırlıklı sınavlarda dönemin milli bazda ilk %2 si seçiliyor ve bunlar yoğun kişilik-yetenek sınavlarına giriyorlar.
- Bu çocuklar cephe görevine de gidiyor, farklı birimlerde fiilen askerlik yapıyor ve bilimin pratikle kesiştiği yerlerde bulunuyor.
- Amaç çocuklarda sonuç odaklı problem çözme becerisini geliştirmek.
- Bu çocuklara yapılan büyük yatırıma rağmen sadece 6 yıl mecburi hizmet şartı var, daha sonra çoğu özel sektöre geçiyor veya girişimci oluyor. Böylece milli ekonomi için yetenek havuzu yaratılıyor.
- İki tip subay ayrımı var
- Yapanlar : emir neyse uygulanır, itaat edilir
- Sorgulayanlar : Fiili ortamın şartlarına göre sorumluluğunu alabilecekleri insiyatifi kullananlar. Burada önemli olan günlük değerlendirme toplantısında kendini savunmak değil, yaptığından diğerlerinin veya kendisinin öğrenebilmesini sağlamak
- Tipik girişimci
- Sorgulayan, insiyatif almaya hazır, vizyon sahibi, uluslararası sahnede sadece kendisini değil, milli ekonomisini pazarlayan, 17 yaşında muharip asker, 20 li yaşlarında üniversite mezunu, evlenmiş, kısa zamanda ciddi bir hayat tecrübesi edinmiş
- Karşılaştırmalar
- Finlandiya : Yenilik var, girişim yok. Huzurlu, güvenli, müreffeh, izolasyon yok, ihtiyaç yok!
- Singapur : Aşırı düzenli, emir komuta formunda, dış tehlike tehdidi var. Thomas Friedmann Singapur’daki değişimi zor görüyor çünkü kültürel temalı
- Araplar
- Doğal kaynaklara dayanan tembel refah kolaylığı, özgürlüklerdeki sınırlamalar, kadının ikinci sınıf değerlendirilmesi, eğitim yetersizliği
- 2002-2005 döneminde tüm Arap ülkelerinde Arapçaya tercüme edilen kitap sayısı sadece Yunanistan’da Rumcaya tercüme edilenin 1/5 i kadar
- 1980-2000 döneminde patent sayıları Suudi Arabistan’da 171, Mısır’da 77, Kuveyt’te 52, BAE’de 32, Suriye’de 20, Ürdün’de 15 iken İsrail’de 7652 adet!
- Arap dünyası okur-yazarlıkta dünyanın en kötüsü, akademik makale üretiminde de sonuncular arasında
- 2003 te Çin’de yapılan ilk 500 üniversite sıralamasında 200 Arap üniversitesinin hiç biri yok
- Eğitim ezbere dayalı, sorgulamayı bilmiyorlar
- Sosyal hayatta erkek egemen, çok sayıda erkek öğrenciye erkek öğretmen ve kız öğrencilere bayan öğretmen uygulaması var. Öğretmenlik erkekler için çok revaçta değil, dolayısıyla öğretmen kalitesi düşük
- Tarım
- Ülke nüfusunun %2 si kibutz adı verilen tarım kooperatiflerinde çalışır, ihracatın %12 sini yaparlar
- Genel anlamda çöl kıvamında bir ülke olmasına rağmen tarım ilerlemiştir
- Kullanılan suyun %70 i geri dönüştürülür, dünya lideridir, ikinci sıradaki İspanya’dan üç kat daha iyidir
- Çölde orman oluşturulmuş, dünyada çöl oranının azaldığı tek ülke
- Kooperatifler sosyalist bir başlangıç yapmış
- 25 yılda tarımda verim 17 kat artmış
- Şimon Peres tarım için é%95 bilim, %5 gayret” demiş.
- Sıkıntılar
- ABD de ekonomiye katılım oranı %65 iken İsrail’de %50 den biraz fazla
- Haredim : Aşırı dinci Yahudiler çalışmıyor, çok çocuk yapıyor, devlet desteğiyle yaşıyorlar.
- İsrailli Araplar: Araplar İsrail ordusuna kabul edilmiyor, dolayısıyla donanımları zayıf kalıyor, çalışmak istediklerinde askeri referans yokluğu sorun oluyor. Ayrıca iş çevreleri, networkleri yok. Üniversite okuyanlar da yurt dışına gidiyor. Okuyan Araplarda kadına yönelik daha eşitlikçi bir tavır belirginleşiyor
- 25-64 yaş arası İsrail istatistiğinde erkeklerin %84 ü ve kadınların %75 i çalışıyor.
- 25-64 yaş Heredim erkeklerin ve Arap kadınların aynı istatistiğinde Haredim erkeklerin %27 si ve Arap kadınların %21 i çalışıyor.
- Demografik bir düzenlemeye ihtiyaç var. İsrail geleneği yarar sağlayacak şekilde radikal değişime hızlı uyum sağlıyor
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder