The Logical Thinking Process / W.Dettmer / 2007 / kitap özeti

Daha önce bu eserin ilk versiyonunu okumuştum. Blog etiketlerinden Thinking Process içinde veya 2014 Eylül ayı arşivinde özetine ulaşabilirsiniz. Tekrardan sakınmak üzere sadece farklı bulduğum noktaları vurgulayacağım:

• Bölüm 1. Kısıtlar Yönetimine Giriş
• Amaç, kritik başarı faktörleri, gerekli şartlar
• Kısıtlar Yönetimi ilkeleri, 5 odaklama adımı
• Dönüşüm Muhasebesi
• Düşünme Süreci araçlarının kısa tanıtımı

• Bölüm 2. Sorgular
• 8 ana sorgu
• Yeterlilik - gereklilik mantık karşılaştırması 
• Kullanılan semboller 

• Bölüm 3. Hedef Haritası
• Başlangıç noktasıdır, kıyaslama için kullanılacaktır.
• Sistem, kontrol sahası, etki alanı
• İlk basamakta amaç vardır. Tektir.
• Hemen altındaki basamakta kritik başarı faktörleri olur. Bunlar da ara amaçlardır ve gerçekleşmezlerse asıl amaca ulaşılamaz. Azami 3 adet olsun.
• Bunların altında gerekli şartlar vardır. Bunlar da ara amaçlardır, kilometre taşlarıdır. azami kritik başarı faktörü başına 5 adet olsun, faktör başına iki basamaktan daha derine inmeyin.
• Oluşturulması:
• Sistemin sınırlarını, kontrol sahasını ve etki alanını belirleyin
• Amacı  belirleyin, eylem olarak değil, durum olarak ifade edin.
• Kritik başarı faktörlerini belirleyin.
• Gerekli şartları belirleyin.
• Belirlediklerinizi 3 basamak olarak düzenleyin.
• Amaç, kritik başarı faktörleri ve gerekli şartları birbirlerine bağlayın.
• Bağlantıları kontrol edin.
• Hazırlayandan başka biriyle tekrar değerlendirin. 

• Bölüm 4. Mevcut Durum Ağacı
• Büyük resmin sadece bir parçasıdır. Genellikle iyi olan kısmı değil, sorunlu kısmıdır.
• İstenmeyen Sonuçlar fiili durumla, Hedef Haritasında belirlenen amaçlar arasındaki farklardır.
• İstenmeyen sonuçlar olumsuzluk içermelidir.
• Kök sebepler istenmeyen sonuçların %70 ine etki edebilmeli, kontrol sahamız içinde kalmalıdır.
• Yeterlilik temellidir, aşağıdan yukarıya EĞER... ÖYLEYSE.... şeklinde okunur.
• Olumsuz döngülere dikkat edilmelidir.
• Oluşturulması:
• Sistemin sınırlarını, kontrol sahasını ve etki alanını belirleyin.
• İstenmeyen sonuçları belirleyin. Hedef haritasındaki amaçlarla ilişkilendirin. 
• Bunları bir tablo haline getirin, her birinin altına doğrudan VE kaçınılmaz sebebini iki basamak olarak yazın.
• Birbirlerine bağlayın.
• İlave sebepleri veya ancak birlikteyken yeterli olan sebepleri belirleyin.
• Ana dallar arasındaki çapraz bağları araştırın.
• Dalları aşağıya doğru devam ettirin. Kök sebepleri belirleyin.
• Mantıksal yeterliliğini değerlendirin.
• En çok işe yarayacak kök sebebi seçin. 

• Bölüm 5. Çözüm Bulutu (Evaporating Cloud)
• Zıt şartlar veya tamamen ayrık alternatifler olabilir.
• Gereklilik temellidir.
• Çözüm bulutunun amacıyla, Mevcut Durum Ağacının amacı benzerdir.
• Çözüm bulutunun ihtiyaçları, Mevcut Durum Ağacındaki İstenmeyen Sonuçların tam zıtlarına benzerdir.
• Çözüm Bulutunun çelişkiye konu aksiyonları, Mevcut Durum Ağacındaki kök sebep ile bunun zıttı olan aşılamaya benzerdir.
• Oluşturulması:
• Boş şablonu alın.
• Çelişen aksiyonları yazın.
• Bu aksiyonların giderdiği ihtiyaçları yazın. Hedef Haritasındaki kritik başarı faktörleri ve gerekli şartları gözden geçirin.
• Amacı yazın.
• Mantıksal doğruluğunu değerlendirin.
• Mantık bağlarının arkasındaki varsayımları listeleyin.
• Geçersiz kılınabilecek varsayımları belirleyin.
• Çelişkiyi giderecek aşılamaları belirleyin.
• En uygun aşılamayı seçin. 

• Bölüm 6. Gelecek Durum Ağacı
• Her düşünce bir çözüm değildir, olumsuz sonuçları da olabilir.
• Çözümün sürdürülebilirliği için olumlu döngü sağlanmalıdır.
• Yeterlilik temellidir, EĞER....ÖYLEYSE..... olarak okunur.
• İstenen etkiler, mevcut durum ağacındaki istenmeyen etkilerin tam tersleridir.
• Mevcut durum ağacındaki kök sebepler, çözüm bulutundaki aşılamalar da buraya gelebilir.
• Çözüm bulutunun amacı, istenen etkilerden biri olabilir.
• Buradaki her aşılama için bir önşart ağacı hazırlanacaktır.
• Oluşturulması:
• Hedef Haritasını, Mevcut Durum Haritasını, Çözüm Bulutunu bir araya getirin
• İstenen etkileri belirleyin. Geniş zaman kullanın, gelecek zaman değil.
• Aşılamaları ve çözüm bulutu ihtiyaçlarını yerleştirin.
• Mantık bağlarını kurun, eksikleri tamamlayın.
• Olumlu döngü kurun.
• Olumsuz döngüleri araştırın, oluşturun, çözümleyin.
• Mantıksal yeterliliğini değerlendirin.

• Bölüm 7. Önşart Ağacı
• Dönüşüm ağacı pratikte zorluk çıkardığı için gözden düştü.
• Bunun yerine daha detaylı Önşart Ağacı hazırlıyoruz ve bunu CCPM (Critical Chain Project Management) formatına dönüştürüyoruz. 
• Her aşılama için bir kritik zincir oluşturuyoruz.
• Bu zincirleri darboğazın kapasitesine göre kademelendirerek çoklu proje yönetimi yapıyoruz.
• Gereklilik temellidir.
• Gelecek Durum Ağacındaki her bir aşılama için yapılır. Aşılamayı amaç kabul ederek alt basamaklar yazılır. Fark edilen engellerin etrafından dolaşacak şekilde ara amaçlar belirlenir.
• Bazan bir ara amaç için bir engel olur, bazan birden fazla engel görülür.
• Bir engeli aşmak için bazan bir ara amaç yater, bazan birden fazlası gerekir.
• Engeli ortadan kaldırmak gerekmez, aşmak yater. Örneğin nehrin karşısına geçmek için nehri kurutmaya gerek yoktur, bir sandal veya köprü de yeter.
• Önşart Ağacının amacı durum olarak ifade edilir, ara amaçlar aksiyondur, engeller durumdur.
• Önşart ağacının ara amaçları prosesin akış sırasına, en azından kronolojik sıraya uygun olmalıdır.
• Önşart Ağacında paralel işleyiş mümkündür.
• Oluşturulması:
• Amacı belirleyen, durum olarak ifade edin.
• Ara amaçları belirleyin, aksiyon olarak ifade edin. Gruplandırmaya çalışın.
• Olası engelleri belirleyin.
• Engeller ile bunların etkilediği ara amaçları üst üste getirin. İşin doğasına uygun ana hatları (departmanlar, lokasyonlar, ürünler,.. en azından yöntem-araçlar-motivasyon) belirleyin.
• Her ana hat içinde ara amaçları öncelik sırasına dizin.
• Ara amaçları birleştirin.
• Engelleri aşacak yeni ara amaçlar bulun.
• Ana hatları birleştirmeye çalışın.
• Önşart ağacının gövdesini, ağacın amacına birleştirin.
• Mantıksal yeterliliğini değerlendirin. 

• Bölüm 8. Kurulu Düzeni Değiştirmek
• Sistem iyileştirmesi ancak etkin yöntem VE uygulayacak potansiyel VE sürdürecek öz-disiplin varken mümkündür.
• Anlamak, yapmaya yetmez.
• Herzberg, Maslow, McClelland, Adams' hangisini alırsanız alın motivasyonun olası iki kaynağı vardır: İhtiyaçlar VE istekler.
• Hayatta denge hakimdir. Bir yanımız kurulu düzenin konforunu isterken, diğer yanımız daha iyisini denemeye isteklidir. Değiş-Değişme çelişkisi ana konudur.
• Etkin Liderler, ailelerine, çalışanlarına bu çelişkinin çözümü için koçluk yapabilenlerdir.
• Değişmek için insanların fırsatı görmesi gerekir.
• Mevcut durumun güvenli ortamını kaybetmeyeceklerinden emin olmalıdırlar.
• Fırsatın onlara iyi geleceğini anlamaları, bundan yararlanmaları esastır.
• Atlantik aşırı seyahat için hazırlanmış bir teknenin Barcelona'da bir marinada yattığını düşünün. Mürettebatı eğitimli bile olsa aileleri buradadır, okyanus tehlikelerle doludur ama marina yeterince emniyetlidir, duran bir tekneye mürettebat olmak kolaydır. Bu durumda neden yola çıkmak istesinler ki?