Soruyu hatırlayalım: Firmaların başarısı
neye bağlıdır? Verilen makro kararlar ana yönü (gerçek kuzey) belirler, mikro
kararlar günlük uygulamalara yön verir. Üreten
veya pazarlayan bir firmadaysanız en önemli makro karar müşteriye en yüksek
servis düzeyini sağlamaktır.
Firmaların çoğu temelde iki konuda söz
verirler: 1. Stokta hazır ürün bulundurmak
2. Teslim tarihi vermek
Birinci sözü önceki yazıda incelemiştik,
sade Kısıtlar Teorisi çözümünün tarihsel başarısından söz etmiştik. Üstelik
otomatikleştirebilirsiniz ( https://turkiye.fillrate100.com/tr_TR/
)
İkinci söz, “Günüde Teslim Etmektir”, bu
da firmalar tarafından sıklıkla verilen bir sözdür ancak yerine getirmekte çok
başarılı oldukları söylenemez. Eğer siparişe üretim yapıyorsanız termin
vermeniz gerekir, terminlerinize uyumunuz %80-85 civarında olabilir. Şili’de
yıllık cirosu 500 milyon USD olan böyle bir firma vardı. 2008-2009 yıllarında
Üretim Müdürleriyle bu konuyu konuşmak istedim. Birlikte değerlendirirken
gününde teslim oranlarının %79.4 ile “iyi” olduğunu söylediler.
Önceki yazıda söz ettiğim %94 bulunurluk cam
tavanını hatırladınız mı? Hani karlılığı düşürmeden iyileştiremeyeceğinizi
iddia ettikleri cam tavan.. Daha düşük stok ve maliyetle aşılabileceğini
göstermiştim. Bu da benzer bir cam tavandır. Karlılığı düşürmeden %85 ten daha
yüksek gününde teslim oranı mümkün değildir (!) Maliyeti düşürerek %98+ gününde
teslim edebileceklerini söylediğimde inanmadılar, görüşme bitti.
%90 dan
düşük gününde teslim performansı ne demektir? %85 gününde teslim ederim
dediğinizde aslında %15 geç kalacağım demiş oluyorsunuz. Çoğu zaman gecikmeler
müşterilere büyük zarar verir. Zarar o denli büyüktür ki tedarikçideki küçük
bir gecikme riski dahi müşteride orta-yüksek performans riskine dönüşebilir. Kaçınılması gereken bir risktir, başka bir
ifadeyle gecikmeyi önlediğinizde müşteri için önemli bir değer üretmiş olursunuz.
Müşterilerin gecikme konusundaki tavırları bunu açıkça belli edecektir.
Pratikte
gecikme olduktan sonra bunun %10 veya %40 olması arasında önemli bir fark
yoktur. Her ikisi de müşteri için yüksektir. Rus Ruleti oynadığınızı düşünün, 6
mermi varsa hayatta kalma şansınız %14, 10 mermi varsa %10 dur. Oynar mıydınız?
Ya 20 mermi varsa? Bana göre kabul edilebilir gününde teslim performansı
%95-%98 veya daha iyisidir.
Neden
firmalar gününde teslim edemezler? Siparişlerimiz var ve kapasitemizi biliyoruz.
Kapasiteyi adet/saat olarak ifade edersek, siparişlerimizin ihtiyaç duyduğu
toplam saati ve kapasite saatimizi biliyorken hangi siparişi kaç gün sonra
vereceğimizi söyleyebilmeliydik. Bir sonraki sipariş için doğru termini
verebilmeliydik.
Çoğu firma
bu tahminlerde yanılıyor. Bu bir hatadır, tutamayacağınız termin sözleri
verdiğinizde müşterinizin önemli bir ihtiyacını görmezden gelmiş olursunuz. Nerede
yanılıyorlar? Termin verdiğimiz günde dikkate aldığımız sadece 2 faktör vardır:
İşletmedeki mevcut iş yükü ve kapasite. İş yükü biliniyor, değişkenliği yok, o
zaman geriye kapasite kalıyor.
Kapasite hakkında neden bu kadar çok
yanılgı var? Planlamacılar işletmelerini tanımıyor olabilirler mi? Haftada kaç
saat çalışıldığını, resmi tatilleri, hafta tatillerini bilmiyor olabilirler mi?
Aslında etkin kapasite yönetimi sadece kurulu kapasiteye dayanmaz. Kapasiteyi
etkileyen çok önemli diğer faktör işletme içindeki stoklardır (WIP). Sistemin
etkin kapasitesini WIP belirler, WIP yönetilirse kapasite yönetilmiş olur.
Otoyol analojisinde,
otoyola giriş yapan araç sayısını kontrol-organize edebilseydik tüm araçlar
için trafik akışı çok daha hızlı-kolay olurdu. Şimdi gününde teslim etmemizi
sağlayacak mikro kararlara göz atalım:
Mikro
Karar-01: hangi siparişlerin üretime gireceğine karar verin. Siparişi almamıza rağmen ve hatta ilk iş istasyonlarından bazıları
boşa çıkmış olsa bile bazı siparişleri işletmeye vermeden bekleteceğimiz
anlamına gelir. “Erken başlarsak erken
bitiririz” ve “boş durmamalıyız” inançlarını her ikisi de yanlıştır, detaya
girmeyeceğim, internette bolca kaynak bulabilirsiniz.
Mikro Karar-02:
siparişlerin iş istasyonlarındaki çalışma önceliklerini belirleyin. Gününde teslim etmek istediğimiz için temel kriter termindir. Ancak
termini daha sonra olmasına rağmen bazı siparişlerin diğerlerinden önce
çalışılması gereken çok sayıda durum vardır. Dolayısıyla işletmedeki herkes
için kolayca erişilen, anlaşılan, tutarlı bir çizelgeleme sistemine ihtiyacımız
vardır.
Mikro
Karar-03: WIP kontrol altındayken tutabileceğiniz emniyetli terminler
verebilirsiniz. WIP kontrol altında değilken iş yükünü
doğru değerlendiremezsiniz, terminleriniz emniyetli olmayacaktır. Eğer WIP
kontrollüyse ve kapasiteye uygun termin veriyorsanız gününde teslim
edebilirsiniz. Bu üç kararla gününde teslim performansınızı
iyileştirebilirsiniz, detaylar için https://otif100.com/tr_TR/?fw=1
bakabilirsiniz.
%95 ten
düşük bir gününde teslim (OTIF=On Time In Full) oranına razı olmayın, cam
tavana takılmayın, daha iyisi mümkündür ve erişilebilirdir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder