ABC veya geleneksel Maliyet Muhasebesi yorduysa bir seçenek Yalın Muhasebe olabilir. Eğer
  • Ürünleriniz tekrarlı (recursive) üretilebiliyorsa,
  • Talebiniz sürekli (continuous) ve durağansa (stable, low variation),
  • Ürün çeşitliliğiniz (product diversity, variety, no of SKUs) azsa,
  • Ürünleriniz işletme içinde dedike edilmiş değer akışlarına (value stream) bağlanabiliyorsa,
  • İşçileriniz çok-işlevli (multi skilled) ve işe düzenli geliyorsa (full attendance, key operatör),
  • Süreçleriniz düzgünse (low variability, quick change over, Total Productive Maintenance, very good quality),
  • Tedarikçileriniz uyumluysa (JIT, small batches, compliance),
  • Ekibiniz eğitilmişse ve yeterince uzun süre sistemi kurabilmek için azimle mücadele ettiyseniz
artık Yalın Sisteme geçebilirsiniz ve eğer stok değerlendirme prensibiniz FIFO - LIFO değil ortalama maliyet yöntemiyse Yalın Muhasebe alternatifini deneyebilirsiniz. Engelli koşuya benziyor, değil mi?
Diyelim ki Yalın çalışıyorsunuz, sizin açınızdan neler fark edecek? Ürünlerinizi değer akışlarına bağladınız, işletme içindeki stoklar çok az, akış hızlanmış durumda, işler yolunda! 
  • Değer Akışı Organizasyonu
    • Ana fikir adanmışlıktır (dedike). Bir değer akışına adanan (atanan değil) ürünler aynı ailedendir, birbirlerine benzerler.
    • Değer akışının kullandığı kaynaklar bu değer akışına hastır, adanmıştır, burada başka ürün ailesi için iş yapılmaz.
    • Fabrikada birden fazla değer akışı olabilir, belirli bir ortak kaynaktan çok farklı oranlarda yararlanma durumu varsa (örneğin elektrik sarfı) ayrıca sayaç takibi yapılır.
    • Değer akışına sığdırılamayan diğer tüm kaynaklar, harcamalar genel gider sayılır, değer akışlarına kapladıkları alan m2 anahtarına göre maliyet dağıtılır.
    • Bunun dışında dolaylı olarak dağıtılan maliyet yoktur, değer akışında çalışanlar hangi işi yaparlarsa yapsınlar hepsi direk işçilik olarak gösterilir.
    • Aynı ürün ailesinde olmasına rağmen ürünlerin değer akışı içindeki bir kaynakta çok farklı tüketimleri varsa değer akışının doğrudan hammadde maliyetleri dışındaki giderleri bu kaynaktaki süre kullanımına göre dağıtılabilir.
    • Ürün maliyeti = her ürünün kendi reçetesindeki hammadde maliyeti + değer akışının toplam giderinin eşit veya anahtara göre dağıtılan kadarı olarak hesaplanır.
    • Ürün fiyatı fabrika tarafından DEĞİL, piyasa tarafından belirlenir. Fabrikanın seçimi bu şartlarla ürünü üretmek veya üretmemektir. 
  • Muhasebenin günlük işleyişi
    • Geleneksel tam maliyet (veya ABC yöntemi) muhasebesinde hammaddeler depolara alınır, WIP (işletme içi stok) hesaplarında döneme uygun işçilik ve üretim genel giderleriyle birleştirilir, bitmiş ürün stoklarına aktarılırlar ve dönem içinde satılan kadarı SMM (Satılan Malın Maliyeti) hesabına geçer. Aşamalar prosese göre veya iş emri bazında takip edilir. Çok sayıda kayıt vardır. ERP sistemleri ve işletme içine saçılan çok sayıda insanlı veya insansız veri toplama ekipmanı hep bunun içindir.
    • İşletme içindeki stok azaldığı ve akış hızlandığı için aşama takibi yapmanız gerekmez.
    • Değer akışını bir kara kutu olarak görün, içindeki proses veya iş emri takibine gerek yoktur.
    • Üretimde de eskisi kadar çok hareket kaydı yapmanız gerekmez.
    • Gelen hammaddeler depolara alınır, işletmeye verilirken doğrudan SMM hesabına aktarılır, ara depo aktarmaları gerekmez.
    • Değer akışı içindeki tüm giderler dönem içinde doğrudan SMM hesabına aktarılır. 
  • Muhasebenin dönemlik işleyişi
    • İşletme içindeki stok ihmal edilebilecek kadar azdır.
    • Dönem sonunda üretilen malla satılan mal neredeyse denktir, çünkü yalın sistemde müşteri siparişi karşılığı üretim yapılır.
    • Uygulamanın ilk dönemlerinde stoklarda azalma olacaktır.
    • Değer akışı için harcanan toplam para, üretilen ve satılan adetler bellidir; birim maliyetler kolayca hesaplanabilir.
    • GAAP uyumunu sağlamak üzere
      • dönem başı – sonu farkı kadar azalan bitmiş üründe, doğrudan hammadde tutarı SMM hesabından Bitmiş Ürünler Stoku hesabına aktarılır.
      • işletme içindeki stok sayılır, tamamlanma oranına bakılarak hammadde tutarı SMM den İşletme İçi stok hesabına aktarılır.
      • aynı miktardaki stok farkına hesaplanan birim maliyet üzerinden dolaylı gider tutarı SMM hesabından Bitmiş Ürünler Stoku hesabına ve tamamlanma oranına bakarak İşletme İçi stok hesabına aktarılır. 
Bir kere yalınlaşabildiğiniz zaman hayatınız birden bire kolaylaşacak, israflardan kurtulacaksınız. Anlaşılır raporlar, gerçek bilgi bulacaksınız. Yapması zor ama ödülü büyük. Yeter ki başlangıçtaki şartlara uygun bir işiniz olsun…