İsim!
Kısıtlar Teorisi pek çekici bir isim değil. “Teori” kelimesi başlı başına pratikte işe yaramaz hissi veriyor. Anlatmaya kalktığınızda "Teori" kelimesini duyduğunda üretimdekilerin, “kısıt” kelimesini duyduğunda üst yönetimdekilerin ilgisini kaybediyorsunuz.


Sensei! yaklaşımı
Zengin literatüre, kendi başına öğrenme fırsatlarına rağmen yardım almak istediğinizde çok sayıda “danışmana” rastlıyorsunuz. Sicilleri parlak ve büyük firmalarla çalışmış olsalar bile size pek profesyonel görünmüyorlar. Güzelliğin sadelikte olduğu yeni paradigmaya, eski paradigmanın “karmaşık sorunlar karmaşık çözümler gerektirir” penceresinden bakarken onları yeterince ciddi bulmuyorsunuz.


Etkin satışın olmayışı
Senelerce değişik sektörlerde ve değişik pozisyonlarda satış yaptım. Uzun sürdü, çok para harcadım ve %10 gerçekleşen satış oranının iyi kabul edildiğini gördüm. Üstelik sattığım ürünlerin hiç biri müşteriye Kısıtlar Teorisi kadar büyük yarar sağlamıyordu.
Karşılaştığım danışmanlar genellikle satışa ilgi duymuyordu. Belki çok yoğundular, belki bir-iki kişilik küçük firmalar olmaları nedeniyle bu denli çok zaman-para ayıramıyorlardı. Diğer konulardaki danışmanlık pazarlaması, isimden kaynaklanan zorluk, düşük seviyedeki farkındalıkla birleştiğinde fazla duyulmamasına şaşırmamak gerekir.


Farkındalığın düşük olması
Fiilen yapmasalar bile yöneticilerin %90 ının Yalın, 6Sigma, Toplam Kalite Yönetimi,.. hakkında fikir sahibi olduğuna inanıyorum. Kısıtlar Teorisi’nin bilinirliği veya en azından duyulmuşluğu %20 yi geçmez.
Söz konusu zorluklar nedeniyle müşterinin kabul algısını kolaylaştırmak için bazı danışmanlar Kısıtlar Teorisi prensiplerine göre hareket etseler bile, “Yalın” yaptıklarını söyleyebiliyor. Böyle olunca iyi sonuçların kredisi doğal olarak Kısıtlar Teorisine değil, Yalına gidiyor.
Kısıtlar Teorisi + Yalın + 6Sigma birlikte uygulandığında çok daha parlak sonuçlar alınabiliyor. Bu durumda da Kısıtlar Teorisi daha meşhur olan akranlarının gölgesinde kalıyor.


Akademik çekiciliğin olmaması
Akademik dünya karmaşık sorunlar için karmaşık çözümler öngörür. Sade ve mantıklı yapısına, pratik sonuca odaklı olmasına rağmen Kısıtlar Teorisi akademi için ilginç değildir, bir matematik model bile yoktur.
Adında Teori olmasına rağmen bu yöntem “makul algıya” uygundur. Goldratt’ ın dediği gibi “Common sense is not common”. Kısıtlar Teorisi paradigma değişimine dayalıdır, hâlâ eski paradigmaya esir akademik dünya ve sosyal hayatımız ve iş tecrübemiz nedeniyle yeni paradigmaya uzağız ve uzak kalacağız. Değişimi sağlayabilecek olan eski paradigmayla kirlenmemiş taptaze gençler üniversitelerden yetiştirilmez. Değişimi sağlayabilecek olan tamamen farklı disiplinden falanca sektöre gelen ve henüz sektörün yerleşik uygulamalarıyla kirlenmemiş yetişkinler de “tecrübesiz” olarak nitelendirilir, inandırıcı bulunmaz. Peki nasıl değişilecek?


Büyük danışmanlık firmalarında olmayışı
Diğer danışmanlar büyük firmalar formunda çalışır, yoğun pazarlama aktivitesi yürütürler. Sattıkları hizmetin pahalı olduğunu ve müşteriye gerçekten ne fayda sağladığını düşünürseniz ikna etmek için bu kadar çaba sarf etmelerini makul karşılarsınız.
Büyük firmaların, büyük yatırımlarını kurtarabilmek için, girdikleri firmada uzun süre kalmaları gerekir. Oysa ki Kısıtlar Teorisi danışmanları küçük firmalardır, devasa yatırımlar yoktur, firmadaki işin çabucak bitirilmesi gerekir ki beceri kulaktan kulağa yayılsın, bir sonraki müşteriye sıra gelsin. Tek kişi olunca bir işi bitirmeden diğerini zaten alamayacaktır.
Büyük firmalarda her sektöre ve her konuya göre yetişmiş MBA sahibi uzmanlar vardır, standart reçetelerle gelirler. Oysa ki Kısıtlar Teorisi danışmanları genellikle orta yaşlarda, iş tecrübeli, daha genel donanımlıdır; işinize ve Teoriye uygun, size özel çözümleri uyarlarlar.
Çaresizlik hissi gelmedikçe Kısıtlar Teorisi danışmanları ilk aranan kişiler olmayacaktır.


Çook iyi!
O kadar iyi ve o kadar hızlı sonuç alınıyor ki, bunca zamandır burada olan mevcut ekip “başarısız” görünüyor. Madem bu kadar kolaydı, neden şimdiye kadar yapılmadı!? Kısıtlar Teorisi uygulaması bisiklete binmeyi öğrenmeye benzer. Kendi başınıza deneyebilirsiniz, uzun sürer, canınız acır ama bir şekilde becerirsiniz. Birisi öğretirken her şey daha kolay, daha hızlı olur. Sonrasında artık kendi başınıza biner, gezebilirsiniz.


İyileştirmeler cezalandırılır!
Bir departmanda Kısıtlar Teorisi yaklaşımı denenir, genellikle iyi sonuç alınır ve kapasite açığa çıkar. Ancak firmanın diğer departmanları hâlâ eski paradigmada takılı kalmışlarsa kısa zaman içinde açığa çıkan kapasite bir fırsat olarak DEĞİL, israf olarak görülür, işten çıkarmalar başlar. Firma için destan yazılabilecekken, departman için ağıt düzülür.


Algı daralması
Genellikle bu yaklaşımın gerçek olamayacak kadar iyi olduğu düşünülür. Literatürün okumayı ve kavramayı kolaylaştırmak için iş romanı formatında olması bu kanıyı körükler. Roman işte! Gerçek hayatta bu kadar iyi olamaz! Madem bu kadar iyi neden firmalar ilân etmiyor? Neden üniversitelerde okutulmuyor? Neden büyük danışmanlık firmaları bunu yapmıyor?


Bu listeye rekabet avantajını koruma dürtüsü de eklenmelidir. Yalın, 6Sigma, TKY yöntemleri alenidir çünkü uygulama uzun zaman sürer, topyekün çaba gerekir, zordur, sonuçlar %artıştır, Xartış değil... Kaizen ile %10 evet ama 2kat her zaman değil.