19 Mart 2015 Perşembe

Mükemmeli Seçmek / Jim Collins, M. T. Hansen / 2011 / kitap özeti


Geleceği tahmin edemeyiz, ama yaratabiliriz. Liderlikle vasatlığın farkı, olağanüstü şartlar ortaya çıktığında belli olur.
  • 10X olarak ifade edilen ve karşılaştırma şirketlerinden min 10 defa daha yüksek performans gösteren şirketleri inceleyen 1972 - 2002 arası bir araştırmadır.
  • Doğru olduğu sanılan ama destekleyecek bulgu toplanamayan şaşırtıcı noktalar:
    • Çalkantılı bir dünyada faaliyet gösteren başarılı liderler cesur ve riski seven vizyonerlerdir. YANLIŞ.
    • Hızlı değişen, belirsizliğin ve krizlerin hakim olduğu bir dünyada 10X şirketlerini diğerlerinden ayırt eden faktör inovasyondur. YANLIŞ
    • Korku dolu bir dünya hızlı olanı destekler; ya hızlı olursun ya da ölürsün. YANLIŞ
    • Dışarda süregelen radikal değişim, içeride de radikal bir değişim gerektirir. YANLIŞ
    • 10X başarısı gösteren mükemmel şirketler daha şanslıdır. YANLIŞ
  • Mükemmellik arayışı sadece şirketlerin değil, tüm insanlığın çabasıdır.
  • Disiplin : Davranışlarda, değer yargılarında, uzun vadeli hedeflerde, performans standartlarında, yöntemlerde, zaman içinde tutarlılıktır. Sistematik düzenleme, ölçüm, hiyerarşik itaat, bürokrasiye bağlılık değildir.
  • Sosyal psikoloji araştırmalarına göre belirsizlikle karşılaşıldığında genel insan davranışı uzmanların veya grubun fikrine uyulmasıdır. 10X liderleri bunun yerine gözlemlerine güvenir. Onlar işlerin ters gidebileceğini düşünerek her zaman hazırlıklıdır. Hırsları kişisel değildir, kendilerinden daha büyük bir şeyi oluşturma hırsıdır. Kendilerini kriterlerle, şanla, şöhretle, başarılarıyla değil, büyük amaçlarıyla tanımladılar.
  • 10X Liderliği: Fanatik Disiplin, Deneysel Yaratıcılık, Faydalı Paranoya, 5.Düzey Hırs
  • Fanatik Disiplin:
    • 20 Mil yürüyüşü
    • Şartlar ne olursa olsun dönem bazında hem alt hem de üst sınırın olması demektir. Bir yandan asgari miktarda ilerleyeceğiz ama diğer yandan aşırı gidip dengeyi bozmayacağız, kaynaklarımızı tüketmeyeceğiz. Azı karar, çoğu zarar!
    • Asgari hedef konfordan uzak, büyük amaca götürmeye yetecek kadar iddialı olmalıdır.
    • Alt ve üst limitlere ilave olarak yürüyüşün süresi de makul olmalıdır. Çok uzun olursa atalet gelir, çok kısa olursa alt sınır bile çok zorlayıcı olur.
    • Böylece değişen şartlara “evrimsel” uyum sağlanır.
    • Net ve anlaşılır performans kriterleri, gönüllü kısıtlamalar, şirketin yapısına uygunluk, şirket insiyatifinde olması, makul zaman dilimi, başarı kriterlerini şirketin belirlemesi, tutarlılıkla yürütülmesi
  • Dengeye ve Gözleme Dayalı Yaratıcılık:
    • Önce kurşun sık, sonra top mermisi at
    • İnovasyon eşiğine ulaşamayan şirketler başarısız olur. Ancak bir kere geçtikten sonra özellikle çalkantılı ortamlarda daha fazla yenilikçi olmak o kadar da ciddi bir fark yaratmamaktadır.
    • Operasyonel mükemmellik ile inovasyon arasında denge sağlamalısınız.
    • Yanlış inovasyona giriştiğinizde VEYA doğru inovasyonu hayata geçirmekte başarısız olunca korunmasız kalıyorsunuz. Diğer yandan hiçbir şey yapmadan beklerseniz de dünyanın gerisinde kalıp, yok oluyorsunuz. Bu ikilemin çözümü olarak “varsa yoksa inovasyon” yerine “önce kurşun sonra top mermisi” tarzı öneriliyor.
    • Kurşunun maliyeti daha düşüktür, daha düşük risklidir, tüm şirketi meşgul etmez.
    • Kalibre edilmemiş top mermileri : belirli bir gözleme ve ön hazırlığa dayanmayan atışlardır.
    • Belirsizlik yüksekken sadece analitik yetmez, deney ve gözleme dayalı doğrulama gerekir.
    • Üstelik tüm kurşunları sizin atmanız gerekmez, başkalarının tecrübelerinde de yararlanabilirsiniz.
    • 20.yy dehalarından Bill Gates bile kendi sektöründe geleceği tahmin edemediyse kimse “geleceği tahmin et ve tahmine göre kendini konumlandır” stratejisiyle başarılı olamaz.
    • Apple ‘a geri döndüğünde Steve Jobs sanılanın aksine hemen iPod, iTunes, iPhone veya iPad yaratmaya kalkmadı. Dünyaca kabul görmüş Tedarik Zinciri uzmanı Tim Cook’ u şirkete kazandırdı, şirkette disiplini sağladılar, çok çalışma ve hırs dolu günlere geri döndüler, finansal dayanıklılığı iyileştirdiler. Amaç çok net belirlendi ve buna uygun olmayan her şey hemen bir kenara bırakıldı.
  • Faydalı Paranoya
    • Ölüm çizgisi üzerinde liderlik yapmak
    • Ancak atlatabildiğiniz (sağ kurtulabildiğiniz) hatalar öğretici olacaktır.
      • Ekstra oksijen tüpü : Terslikler için önceden hazırlık yapın. Aksilik olacağı bilinir, belirsiz olan ne tür bir aksilik olacağıdır.
      • Riski sınırlandırmak : Kontrolsüz hız iyi değildir, hızlı olan her zaman kazanamaz. Üç temel risk grubu var.
        • Ölüm çizgisi riski : Gerçekleştiğinde şirketi bitirecek kadar ciddi olanlar
        • Asimetrik risk : Olumsuz potansiyelin, olumlu potansiyelin çok üzerinde olduğu haller. Atılan taşın ürkütülen kurbağaya değmediği haller
        • Kontrol edilemeyen risk : maruz kalabileceğiniz ama sizin kontrolünüzde olmayanlar..
      • Önce kuşbakışı, sonra yakından bakış : Uzaklaştırarak değerlendirdikten sonra yaklaşarak değerlendir. Hedefe tutkuyla bağlan ancak icraat sırasında meydana gelen değişiklikleri gözden kaçırma

  • 5.Düzey Hırs
    • ÖST : Özgün – Sistematik – Tutarlı
    • “İnsanların çoğu hastalıktan değil, uygulanan tedaviden ölür” – Moliere
    • Yolda mahsur kaldığınızda rahatsız olmayacağınız yol arkadaşları seçin.
    • Zayıfları almayın, aranızda tutmayın.
    • Tutarlı kalın, ilk rüzgarda yön değiştirmeyin.
    • Asıl zor olan değişimin kendisi değildir. Daha zor olan neyin işe yaradığını, niçin işe yaradığını, ne zaman değişmenin gerekli olduğunu kavrayabilmektir. “Her gelişme değişimdir ama her değişim gelişme değildir” – Goldratt.
    • Anayasa hazırlamak zordur, hem değişen şartlara uygun kalmalı hem de tutarlı olmalıdır.
    • Eğer gayretlerinizi tutarlı, mantıklı ve disiplinli bir kavram etrafında birleştiremezseniz, çevrenizde  oluşan değişikliklere yem olursunuz ve kaderinizi kontrolünüz dışındaki güçlerin eline emanet edersiniz.
    • Reçetenizi sürekli olarak sorgulayın, doğruluğunu tartışın ama nadiren değiştirin.
  • Şans : Şu üç kriteri sağlayan her şeydir:
    • Olayın önemli bir kısmı, şirketin kritik oyuncularının davranışlarından tamamen veya büyük ölçüde bağımsız olarak gelişiyorsa
    • Olay ciddi (iyi veya kötü) sonuçlar doğurma potansiyeli taşıyorsa
    • Öngörülemiyorsa
  • Fark şansın kendisinde değil, şansın nasıl değerlendirildiğindedir.
  • Şanstan yüksek getiri sağlayabilmek için, bu şanslı olayı büyük bir yoğunlukla yaşamayı, hayatınızın düzenini bozmayı ve hiçbir şekilde vazgeçmemeyi göze almanız gerekir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder