2 Ocak 2021 Cumartesi

The Talent Code / Daniel Coyle / 2009 / kitap özeti


 Sıra dışı yetenek nasıl oluşur? Doğuştan mı yoksa öğrenilebilir mi? Nasıl?

Araştırmalar beyindeki tepkimelerin sadece sinir hücrelerinin aktivasyonundan ibaret olmadığını göstermiş. Bir sinyal sinir hücrelerini tetikliyor ve myelin denilen yalıtkan bir kılıfın içinde hareketin oluşacağı kaslara kadar iletiliyor. Bu işlem ne kadar hızlı ve kayıpsız olursa  o kadar yetenekli oluyorsunuz ve dahası bu beceri uygun şartlar sağlandığında artıyor.

Myelin dil, din, ırk ayırt etmiyor; genç yaşta kolayca ediniliyor ancak yaşlandıkça yenisini yapmak zorlaşıyor. Yeteneğin futbol, müzik, edebiyat, resim,... alan tercihi yok, hepsinde fark yaratıyor.

3 ana başlıkta incelenmiş:

Deep Practice - Kendini vererek çalışmak

Bu daha çok ezber tekrarı değil, hata yaparak - boşlukları doldurarak - hatalardan/eksiklerden ders çıkararak yapılan tekrardır. Hafıza, üzerine kayıt yapılan bir bant değil, etkileşimli bir yapıdır. Yeterince tekrar edildiğinde bilinçsiz beceri oluşur, yapmak için düşünmek gerekmez, araba sürmek gibi... Bu şekilde içten yapılan tekrar 10.000 saat sürdüğünde dünya çapında bir beceri elde edilecektir. Elbette herkes Einstein olamaz ama her birimizin potansiyeli sandığımızdan yüksektir.

Öğrenmenin birinci aşaması parçalara ayırmaktır (chunk it up). İlişkili parçaları beyinde canlandırmak kolaydır. Daha sonra bütünü elde edinceye kadar dağınık parçalar birbirleriyle ilişkilendirilecektir. Marifet hızlı yapmak değil, doğru olacak kadar yavaş yapabilmektir. Öğrenmenin ikinci aşaması tekrar etmektir (repeat it).  Antreman en iyi öğretmendir. Üçüncü aşama hissedebilmektir (learn to feel it). Hatalarını fark edebilmek, düzeltmek için gayret etmek ve her seferinde daha iyisini yapabilmektir.

Ignition - Harekete geçmek

Eğer başkası yapabiliyorsa ben de yapabilirim! Eğer işin başında "bu iş benim hayatım" diyecek kadar uzun vadeli adanmışlık varsa yapılacak tekrarlar beceri seviyesinde önemli bir sıçrama yapıyor. Geçici hevesler için çok çalışsak da beceri kazanmak çok zor oluyor. 

Gelecekte olmak istediğin kişiyle ilişkilendirdiğinde her beceri daha kolay kazanılıyor.  Her ne yapmaya karar verirseniz verin ilk iş o konuyla ilgili çalışmaya başlamak, meşgul olmaktır. Eğer kendinizi emniyette hissetmiyorsanız (ebeveynlerden birini kaybettiyseniz, çok çocuklu bir ailede en gençlerden-en arkada kalanlardan biriyseniz, bir sebeple toplumda "ötekileştiyseniz",...) beceri kazanmak için adanmışlık daha kolay sağlanıyor. 

Motivasyon için takdir, umut, vizyon veren sözler yerine mücadeleyi öne çıkaran sözler daha iyi etki ediyor.

Master Coaching - Etkin öğretmenlik

Kısa ifadelerle neyin yanlış olduğu ve doğrusunun nasıl olacağı söylendiğinde öğrenme süreci hızlanıyor. Açıkla + göster + yapmasını iste + düzelt + tekrar ettir.

Öğretmenin ilk yetkinliği Matrix (öğrencisine göre yöntem seçme becerisi).  Öğrenciler ve öğrenme biçimleri biriciktir, aynı yöntem her öğrencide beklenen sonucu vermeyebilir. İkinci yetkinlik Perceptiveness (empati ve merak). Öğrencilerin özel durumlarını ve tarzlarını kavrayarak amaca uygun öğretme stratejisini belirleyebilmektir. Üçüncü yetkinlik GPS Effect (liderlik). Öğrencinize ne yapacağını söyleyin, talimat verin, liderlik edin, ricaya veya birlikte düşünmeye yeltenmeyin. Dördüncü yetenek Theatrical Honesty (dramatik dürüstlük). Sözleriniz mimik ve jestlerle güçlendirin, topluluğu etkileyin, Mahalle baskısını lehinize kullanın. 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder