Fashion & Sustainability - Çevrimiçi eğitim deneyimi

https://www.futurelearn.com/courses/fashion-and-sustainability 

adresinden ulaşabilirsiniz, ücretsiz eğitim, içeriği güzel, düşünmeye zorluyor, diğer katılımcılarla etkileşimi teşvik ediyor, bu konuda kişisel veya kurumsal bir manifesto hazırlamanızı bekliyor. Düzenleyenler
UAL:London College of Fashion ve Kering Group.


Eğitimi 3 çerçevede biçimlendirmişler:

• Context: Eşitlik, gezegenin limitleri
• Agenda: Ekolojik, Ekonomik, Kültürel, sosyal
• Issues: İyilik (insan ve hayvan), zorla çalıştırma, su sıkıntısı, azalan kaynaklar (insan-yetenekler, doğal), iklim değişimi, tehlikeli kimyasallar ve kirlilik, toprak kullanımı ve biyolojik çeşitlilik, tüketim ve israf

Bu noktada İnsan Hakları Beyannamesinden söz etmek gerekiyor. Sosyal Uygunluk denetimlerindeki kırmızı çizgilerin ve çalışma saatlerine yönelik "parası ödense bile limit aşımı olmamalı" hassasiyetinin kaynağı burada görünüyor:

• Madde 20: Herkesin örgütlenme özgürlüğü vardır.
• Madde 24: Herkesin aşırı olmayan çalışma saatleri ve hafta tatili hakkı vardır.
• Madde 25: Yaşanabilir ücret, sosyal sigorta güvencesi, kreş vb temel haklardır.

Beyanname ile UNSDG-Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri uyumludur. Örneğin organik pamuk kullanımı halinde UNSDG nin 17 hedefi için de olumlu etki sağlanmaktadır. Etkinin artması için kişilerin veya kurumların tek başlarına değil, tedarik zinciri ölçeğinde birlikte hareket etmesi önemlidir.

Sürdürülebilirliği teşvik etmek ve görünür kılmak için belgelendirme alternatifi üzerinde duruluyor ancak burada da ticari bir yaklaşımla aşırı çeşitlilik oluşmuş, www.standardsmap.org adresinde uygun içerikle belgelendirme seçeneklerinizi görüp ihtiyacınıza uygun olanları tercih edebilirsiniz.

Tedarik Zinciri 5 aşamalı değerlendiriliyor:

• Tier4 - ham madde üretimi; tarlalar, ormanlar, ...
• Tier3 - Ham madde üretimi; iplik, örme, dokuma, boya, baskı, ...
• Tier2 - Dikim öncesi aşamalar; plise, parça baskı, nakış, el işlemeciliği, ...
• Tier1 - Dikim sonrası aşamalar; fason atölyeler, konfeksiyon fabrikaları, ...
• Tier0 - Markalar; perakende dağıtıcılar, müşteriler

Tekstil sektörü 2014 itibariyle 75 milyon kişinin çalıştığı, bunların %75 inin kadın olduğu, küreselde 700 milyar USD ciroya ulaşan ve petrolden sonra en kirletici ikinci endüstri koludur. Yaratıcı-bilgi yoğun kısımları gelişmiş ülkelerde, işçi yoğun-kirletici kısımları gelişmekte olan ülkelerdedir. 2017 itibariyle AB üyesi devletlerdeki markalar tedarik zincirlerini net olarak belirlemek ve ilan etmek zorundadırlar, "kaçak atölye" konusu fevkalade kritik önemdedir.

Dahası mağazalardan alışveriş yapan tüketiciler sürdürülebilirliği önemsiyor ancak bunun için daha fazla para vermek istemiyor! Price vs Value (Fiyat-Değer ikilemi) üzerinde çalışmalar başlamış, bu da circular economy - kiralanan elbiseler, tamir edilenler, daha az tüketim, kapsül gardrop gibi kavramlara yöneliyor. Markalar mağazalarında ürün toplamaya başlamışlar, bir kısmı tamir servisi öneriyor.

Kering grubun My EP&L aplikasyonuna bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz. Aynı ürüne geleneksel ve sürdürülebilir tarzda iki ayrı fiyat gösterebilmenin konfeksiyoncular açısından bir satış argümanı olacağına inanıyorum.

Gelişmeleri yorumlayalım:

• Kapitalist ekonominin motoru büyümedir. 
• Fast Fashion (H&M, Inditex,...) markalar Avrupa Birliğinde yerleşiktir. büyümek zorundadırlar.
• AB nüfusu artmıyor ve yaşlanıyor. Milenial denilen kuşak çevrimiçi etkinliğe sahip, sürdürülebilirlik bilincine varmış, aslında bunun için fazladan verilecek bir kaç Euro bütçesi de olan ama bunu vermeye istekli olmayan bir gruptur. Bunlar daha az tüketerek, eskiyenleri tamir ederek, özel günler için ürün kiralayarak yaşamaya yöneliyor. Dolayısıyla Fast (buradaki hızlı konfeksiyoncunun 4 haftada mal yüklemeye çalışması değil, son tüketicinin daha sık ürün alması anlamındadır) Fashion Avrupada büyüme hızını kaybedecektir. Özellikle yaşanabilir ücret-eşitlik-hayat kalitesi baskısıyla gelişmekte olan ülkelerin artan genç nüfusundaki  işçilerin orta sınıfa yükseltilerek tüketici olması markalara tekrar büyüme fırsatı verecektir.
• Inditex sürdürülebilirlik raporunda "Avrupaya yakın yerlerde daha küçük adetlerle daha sık ve çeşitli üretim yaparak aşırı tüketime engel olacağını, Ocak 2020 itibariyle sadece sıfır deşarjlı boyahanelerden kumaş alacağını" söylüyor. 
• Türkiye'de belirli bir ölçeği aşan konfeksiyoncular boş kalmamak için LCW ve Inditex taleplerine her zaman olumlu cevap vermek zorunda kalacaktır. Küçülen adetlerle gelen siparişler konfeksiyoncularda verimsizlik oluşturacak, yalın üretime geçişi hızlandıracak ancak bu süreç zarfında zarara yol açacaktır. Artan sosyal-çevre denetimleri, belgelendirme, ihya yatırımları, yaşanabilir ücret baskısı, çalışma saatlerinde limitlere tam uyum ama gecikme-kalite kaynaklı yüksek cezalar ve dalgalı siparişler nedeniyle işçi sirkülasyonu gibi konular konfeksiyonun maliyetini artıracaktır. AB de enflasyon olmaması nedeniyle Markalar geçen seneki fiyatlarla sipariş vermek eğilimindeler ancak Türkiye'deki enflasyon nedeniyle konfeksiyoncuların maliyeti artıyor. Markalar fiyat farkını kabul etmiyorlar. 
• Dahası sıfır deşarj şartlarını sağlayan boyahanelerin çoğu büyük ölçeklidir ve küçük miktarlarda gelen kumaş siparişlerine gönülsüz bakacaklardır. Üstelik sürdürülebilir doğal elyafta yıl boyu istediğiniz kadar ham madde bulmak her zaman mümkün olmayacaktır. Sürdürülebilir kumaşın, sıfır deşarja uygun boyahanenin birim kumaş maliyeti artacaktır. Stok kumaş taşıyan, sıfır deşarja uygun boyahanelerde talep birikimi oluşunca peşinden kapasite kaynaklı gecikmeler gelecek, konfeksiyonculara yansıması (hızlı termine ekstra fiyat istenmesi, gecikmelerden dolayı konfeksiyoncuya gelen cezanın kabul edilmemesi, belli şartlar sağlanamazsa siparişin red edilmesi,....) olumsuz olacaktır. Bu fiyat farkını Markalar kabul etmiyorlar.
• Artan maliyetleri Markalar karşılamak istemiyorlar ancak hepsi UNSDG hedeflerini benimsiyorlar, 17.hedef uyarınca gelişmekte olan ülkelere maddi destek dahil yardımcı olmaları gerekirdi. Bu aşamaya varılıncaya kadar Türkiye'de devlet sıfır deşarj-sosyal uygunluk sahibi boyahanelere kurumsal istisnalar ve asgari ücretli çalışanlarına vergi avantajıyla işverene maliyeti artırmadan yaşanabilir ücrete doğru iyileştirme yapabilir. Aynı şekilde sosyal-çevre uygunluğu sağlayan konfeksiyonculara da destek verilebilir. Devlet bu sektördeki firmaların yalın üretime geçişlerini teşvik edebilir. Kümelenme marifetiyle hız ve düşük karbon salınımı avantajı yaratabilir.

Çözüm Önerim-Manifestom:
Klasik tarzlar, renkler, farklı kalıplarla sağlanan çeşitlilik,
arka planda sürdürülebilir kumaşlardan stok bulundurmak ve
sıfır deşarjlı-sosyal uygunluk sahibi boyahanelerden sürdürülebilir kumaş alarak
bunu sosyal-çevresel uygunluk sahibi konfeksiyoncularda ürüne çevirmek;
yıla düzenli yayılmış tutar üzerinden siparişle çalışanlara iş güvencesi ve yaşanabilir ücret olanağı sağlayan markalara satış,
bu çerçevede yapılan ticaretin devlet tarafından kurumsal ve asgari ücretli personele yönelik vergi-sigorta vb yüklerinden sağlanacak fonlarla
kümelenmeye uygun, yalın üretime zorunlu geçişle
Türkiye için bir şans sağlanabilir.