Kitap kulturlerin birbirlerinden daha iyi veya kotu degil, sadece farkli olduklarini vurguluyor. Bugunun kuresellesen dunyasinda ayni sehirde yasamaya devam etsek bile farkli kulturlerden insanlarla eposta - telefon - goruntulu iletisim - is veya egitim iliskisi icindeyiz. Hatta farkli kulturlerle evlenerek aile kuranlarimiz bile var.
Basarili ve mutlu bir iliski icin ilk adim farkindalik. Kitapta kulturun tek boyutla aciklanamayacak kadar karmasik oldugu ornekleniyor. Gunluk pratik ve ozellikle is hayatina yansiyacak sekilde 8 parametrede kulturler inceleiyor. Cok sayida ornege dayali ulke ortalamalari olusturulmus.
Burada dikkat edilecek nokta "ortalama" kavramidir. Bazilari bir asiri ucta ve bazilari diger asiri ucta dahi olabilirler. Ayni kulturdeki iki kisi birbirinden alabildigine farkli gorunebilir. Yine de baslangic icin iyi bir rehber olduguna inaniyorum.
Bir diger cekincem kulturlerin "canli" olmasiyla ilgili. Kitabin yazildigi donemde bir kalip sergileyen herhangi bir kultur zaman icinde farklilasabilir. Ayni kulturdeki oryantal ben ve batiya acik oglum birbirimizden giderek farklilasan egilimler gosteriyoruz. Zaman ikimizi farkli terbiye ediyor.
Son olarak farkliliklarin goreceli oldugunu akilda tutalim. Diyelim ki bir Hintli ve bir Fransizla birlikte is yapacagiz, bizi her ikisi farkli degerlendirecek ve degerlendirmeleri kuvvetle muhtemel zit olacaktir.
1. ILETISIM: Ortak tarih, dil birligi bu kavrami guclendiriyor.
Dusuk Baglamli: Iyi iletisim kesin, basit, anlasilirdir. Mesajlar gorundugu gibi ifade edilir ve anlasilir. Tekrar, iletisimie aciklik kazandiracaksa, takdir edilir.
Ornek: ABD
Yuksek Baglamli: Iyi iletisim karmasik, incelikli ve katmanlidir. Mesajlar satir aralarinda soylenir ve okunur. Mesajlar siklikla ima edilir, acikca ifade edilmez.
Ornek: Japonya
Turkiye yuksek baglama yakin, ortalarda yer aliyor.
Daha cok ve dikkatli dinlemek, daha az konusmak, kulturlere olumsuz etiket takmamak oneriliyor.
2. DEGERLENDIRME: Iletisim kaliplariyla karistirilabiliyor.
Dogrudan Olumsuz Geri Bildirim: Acik, dobra, durustce. Olumsuzlar tek basinadir, olumlularla yumusatilmaz. Grup onunde elestirilebilir, mutlak belirtecler (tamamen, kesinlikle, tumuyle,..) kullanilir.
Ornek: Israil, Rusya, Hollanda
Dolayli Olumsuz Bildirim: Yumusak, incelikli, diplomatik. Olumsuz ve olumlu bir arada sunulur. Grup onunde degil, ozelde elestirilir. Niteleyici belirtecler (adeta, biraz,..) kullanilir.
Ornek: Japonya, Tayland, Endonezya
Turkiye Dolayli bildirim tarafinda ancak ortaya yakin konumlaniyor.
Acik-net olmamiz, once olumluyu soylememiz, olumlu/olumsuz elestiride dengeli kalmamiz, davranislarimiz kulturel acidan cercevelememiz, Asya kulturlerinde grup icinde geri bildirim vermemiz oneriliyor. Mesaji bulaniklastirip, acele etmeden, yemekte konusun, iyiyi soyleyin, kotuyu disarda birakin, Asyali muhatabiniz anlayacaktir.
3. IKNA:
Once Prensipler (Tumdengelim): Kavramla, gerekceyle baslanir. Pratik sonuca dogru gidilir.
Ornek: Italya, Fransa
Once Uygulamalar (Tumevarim): Pratik odakli, yonetici ozetli, devaminda kavram opsiyonel.
Ornek: Kanada, ABD
Turkiye ortada kaliyor.
Bati kulturlerinde ozgul, Dogu kulturlerinde butunsel yaklasim var, nesneler cevreleriyle birlikte degerleniyor. ABD li ve Japon iki gruba "bir insan" resmi cekmeleri soyleniyor, ABD li grup vesikalik kivaminda yuzu net gorunen bir resim getirirken, Japonlar oda icinda bir sandalyede oturan komple bir insan resmi getiriyor.. Butunselde Buyuk Resim anlatilir, iliskiler vurgulanir.
4. LIDERLIK:
Esitlikci: Patron-ast mesafesi kisadir. En iyi patron esitler arasinda bir yonlendiricidir. Orgutsel yapilar duzdur. Iletisim genellikle hiyerarsik kademeleri atlar.
Ornek: Danimarka, Hollanda, Isvec
Hiyerarsik: Patron ile asti arasindaki ideal mesafe uzundur. En iyi patron en onde liderlik yapan, guclu bir direktordur. Statu onemlidir. Orgutsel yapilar cok katmanli ve sabittir. Iletisim belirlenmis hiyerarsik kademeleri izler.
Ornek: Japonya, Kore, Nijerya
Turkiye hiyerarsik uca yakin bir yerde.
Bu kavramin kulturel ve tarihe dayali bir arka plani var. Orta ve Guney Avrupa'da Roma Imparatorlugunun, Kuzey Avrupa'da Vikinglerin, Almanya civarinda Protestan bakis acisinin izleri var.
5. KARAR:
Uzlasmaci: Grup karari, tam mutabakat
Ornek: Isvec, Japonya
Tepeden Inmeci: Bireysel (genellikle patron) karar
Ornek: Cin, Nijerya
Turkiye ortanin tepeden inmeci tarafina rastliyor.
Farkli durumlarda sabirli olmamiz, hizli karar icin israr etmek yerine surecin kalitesine odaklanmamiz oneriliyor.
6. GUVEN:
Gorev Odakli: Guven, isle ilgili faaliyetlerle insa edilir. Is iliskileri duruma uygun olarak kolayca kurulur / kesilir. Isini surekli iyi yaparsan guvenilirsin, seninle calismaktan keyif aliyorum, sana guveniyorum.
Ornek: ABD, Danimarka
Iliski Odakli: Guven yemekte, sohbette insa edilir. Is iliskisi yavastir, uzun surede kurulur. Derinlerde kim oldugunu gordum, seninle kisisel zaman paylastim, sana guvenen baska insanlar taniyorum, sana guveniyorum.
Ornek: Arabistan, Cin, Nijerya
Turkiye ortanin iliski odakli ucuna yakin bir yerde..
Sahici olmamiz, rahatlamamiz, yanlis yapmaktan kormadan samimi davranmamiz oneriliyor. Iloski kurmaya calismali ve iletisim icin mumkunse eposta yerine yuzyuze veya telefon tercih etmeliyiz.
7. ANLASMAZLIK:
Catismaci: Anlasmazlik ve tartisma ekip yada kurum icin olumludur. Acik catisma uygundur ve iliskiyi olumsuz etkilemez.
Ornek: Israil, Fransa
Catismadan Kacinan: Anlasmazlik ve tartisma ekip yada kurum icin olumsuzdur. Acik catisma uygunsuzdur, grup uyumunu bozar, olumsuz etkiler.
Ornek: Endonezya, Japonya
Turkiye ortada, biraz catismadan kacinan tarafa dogru yer aliyor
Bu kavram disadonukluk ve icedonukluk kavramiyla birlikte ele alinmalidir.
- Disadonuk VE catismaci ile Icedonuk VE kacinan halleri bariz, kolay, kendileri gibi..
- Disadonuk VE kacinan birisi anlasmazligi kolaylikla "kisisel" algilayabilir.
- Icedonuk VE catismaci birisi anlasmazlik suresince konuda kalmayi basarabilir.
8. PLANLAMA:
Dogrusal Zaman: Proje asamalri siralidir, isler teker teker yapilir, kesinti olmaz, termin onemlidir, plana uyulur. Esneklik yerine duzen ve dakiklik vurgulanir.
Ornek: Almanya, Isvicre, Japonya, Isvec
Esnek Zaman: Proje degisken siralidir, bir cok sey bir arada yapilir, kesintiler normaldir, duzen yerine uyum ve esneklik vurgulanir.
Ornek: Arabistan, Nijerya, Kenya, Turkiye
Turkiye esnek zaman ucuna dogru gorunuyor.
Burada kulturlerin zamana bakis acisi one cikiyor.
- Monokronik: Tek zamanli kultur. Zaman maddi ve somuttur; tasarruf edilebilir, bosa harcanabilir, telafi edilebilir,...
- Polikronik: Cok zamanli kultur. Tamamen esnektir, yaklasiktir, kaosu kabullenir, acelesi yoktur. Iliskiler zamandan daha onemlidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder